Het doel van die richtlijn was om tot 2019 het gebruik van plastic zakjes voor eenmalig gebruik terug te dringen met 25 procent. In 2019 zou er een gemiddelde bereikt moeten zijn van 90 zakjes per persoon per jaar in 2019 en 40 zakjes in 2025. Wel stelde Spanje een ontwerp op voor een decreet afgelopen januari, maar deze is nog steeds niet behandeld.
Nu is er een nieuw ontwerp met 27 juli als datum waarin per 1 maart volgend jaar de verstrekking van gratis plastic zakjes volledig verboden wordt. Van dit verbod worden de lichte plastic zakjes uitgesloten die worden gebruikt om voedingsmiddelen zoals verse vis en vlees en groenten en fruit in de verpakken. Dan gaat het om zakjes met een dikte van minder dan 0,015 millimeter.
De EU stelde de verpakkingsrichtlijn twee jaar geleden op om de verstrekking van plastic zakjes voor eenmalig gebruik in te perken met als doel het zwerfvuil op straat en in de zee tegen te gaan en verspilling van grondstoffen te voorkomen. In Europa circuleren elk jaar 100.000 miljoen plastic zakjes voor eenmalig gebruik. Slechts 7 procent hiervan wordt gerecycled. De rest gaat verloren in het milieu of komt terecht in de zee. Elk jaar bereikt 8 miljoen ton plastic de oceanen.
In Spanje worden volgens EFE Verde elk jaar 8.5 miljard plastic zakjes gebruikt. Dat komt neer op 180 zakjes per inwoner per jaar, dus 1 zakje elke twee dagen en nog erg ver verwijderd van het doel van 90 zakjes per persoon per jaar in 2019. In Nederland gebruiken alle consumenten samen ieder jaar zo’n 3 miljard plastic tasjes. Een groot deel van alle gebruikte plastic zakjes belandt in de afvalbak en een ander deel wordt zwerfafval.
Levensmiddelen mogen in sommige gevallen nog wel worden verpakt in dunne plastic zakjes als dit voedselverspilling tegengaat of als er geen andere manier is om deze levensmiddelen hygiënisch te verpakken. Dan gaat het met name om zakjes met een dikte van minder dan 15 micron (of 15 micrometer: dunner dan 0,015 millimeter). In deze gevallen beschermen de zakjes tegen vervuiling of besmetting met ziekteverwekkers bij onverpakt fruit zoals aarbeien of groenten zoals sperziebonen. Ook om lekvocht te voorkomen van rauwe vis, vlees of gevogelte uit niet gesloten verpakkingen mogen dunne plastic zakjes verstrekt worden. Alleen op luchthavens mogen in taxfree winkels of in het vliegtuig gekochte vloeistoffen, spuitbussen en gels worden verzegeld in een plastic tas.
Vergoeding voor plastic tas
Klanten krijgen in de winkel geen gratis plastic tas, tenzij deze onder de uitzondering valt. Wanneer u toch een plastic tas wilt, betaalt u daarvoor een klein bedrag. Winkeliers mogen zelf de prijs bepalen. De richtprijs voor een plastic tas uit de laatste conceptrichtlijn van de Spaanse overheid is € 0,05 per zakje van minder dan 15 micron. Tussen 15 en 29 micron €0,10 en tussen 30 en 50 micron minstens €0,15.
Volledig verbod
Vanaf 2020 wordt het gebruik van lichte zakjes volledig verboden tenzij ze bestaan uit composteerbaar plastic of ander materiaal. Zakken die dikker zijn dan 50 micron moeten voor minimaal 30 procent uit gerecycled plastic bestaan.
Plastic soep
In maart dit jaar onthulde een studie dat er op dat moment zo’n 250.000 ton aan plastic flessen in de oceanen ronddobberen. Door die massale aanwezigheid van het vervuilende materiaal in zee zouden zelfs organismen tot tien kilometer onder het wateroppervlak plastic in hun weefsel absorberen. Hoeveel plastic er zich in totaal precies in onze wereldwateren bevindt, is moeilijk te zeggen, maar onderzoekers schatten dat aan dat totaal jaarlijks wel zo’n kleine acht miljoen ton wordt toegevoegd. De levensduur van rondzwervend vuil gaat ook steeds verder omhoog omdat plastic steeds vaker ontworpen wordt om extra flexibel en duurzaam te zijn.
Lees ook: Rainbow Warrior strijdt bij Mallorca tegen plastic invasie in de Middellandse Zee